مراغه در مشرق دریاچه ارومیه، بر دامنه جنوبی کوه سهند قرار گرفته و دارای چشمه‌های متعدد معدنی که جنبه‌های درمانی دارند می‌باشد. از چشمه‌های معدنی معروف اطراف شهر مراغه می‌توان به: شور سو، گشایش، ایستی بلاغ، قره پالچیق و ساری سو اشاره کرد.

چشمه ورجوی آب‌ این‌ چشمه‌ در ۸ کیلومتری‌ جنوب‌ مراغه‌ همراه‌ با گاز از زمین‌ خارج‌ می‌شود و درردیف‌ آب‌های‌ معدنی‌ بیکربناته‌ کلسیک‌ و منیزین‌ گازدار و آهن‌ دار است‌. آب‌ چشمه‌ مزه‌ای‌ گزنده‌ دارد و برای‌استحمام‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد.

دره گشایش این‌ دره‌ در مسیر غار معروف‌ کبوتر (هامپوئیل‌) و در ۲۰ کیلومتری‌ شهر مراغه‌ واقع‌ شده‌است‌. بازدیدکنندگان‌ از غار کبوتر از طبیعت‌ جذاب‌ این‌ دره‌ نیز بهره‌ می‌گیرند.چشمه‌های آب معدنی گشایش در این منطقه واقعند

در اطراف شهر مراغه و در مناطق روستا ئی ما نند سایر نقاط آذربایجان آب‌های گرم و سرد معدنی بسیاری وجود دارد که در فصل تابستان به وسیلهٔ مردم این منطقه و حتی اهالی شهرستان‌های اطراف مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشهورترین این آبها به شرح زیر می‌باشد . شور سو(آب شور) این چشمه در حدود ۵/۸ کیلومتری جنوب مراغه و در دهکدهٔ ورجوی واقع شده‌است در این ناحیه دره‌ای شرقی – غربی وجود دارد و رودخا نه‌ای در آن به‌طرف مغرب جاری می‌باشد . چشمهٔ آب معدنی شور در قسمت شمالی و کمی بالاتر از رودخانه قرار گرفته‌است . آب و گاز از قسمت شمالی این حوضچه خارج می‌شود ودر قسمت غربی حوضچه مجرائی وجود دارد که زیادی آب حوضچه از آن خارج می‌شود وبر رودخانه می‌ریزد . آبده این چشمه در حدود دو لیتر در ثانیه‌است در آب این چشمه گاز کربنیک بمقدار فراوان یافت می- شود و چون آب حوضچه را به هم بز نند در اثر گاز کربنیک سفید رنگ به‌نظر می‌رسد. در چند متری شرقی چشمه آب شور مظهر وجود دارد و آب و گاز از شکاف سنگ خارج و مستقیماً بر رو دخانه جریان می‌یا بد. واین آب در ردیف آب‌های معدنی بیکربناته کلسیک و منیزین گازدار و آهن دار سرد است . چشمهٔ معدنی گشایش در دامنهٔ کوههای مندل بسر و گشایش ودر حوالی دهکده گشایش آب‌های معدنی گرمی وجود دارد که بسیار معروف می‌باشد و به لحاظ نزدیکی به دهکدهٔ گشایش بنام آب‌های معدنی گشایش معروف گشته‌اند . دهکدهٔ گشایش در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مراغه واقع شده‌است و از دهکده تا چشمه‌های معدنی که در جنوب غربی دهکده واقع شده‌اند در حدود ۷۰۰ متر پیاده روی است در این ناحیه دره‌های شرقی – غربی وجود دارد و رودخانه مردی چای در آن جاری است در این دره دو چشمهٔ معدنی وجود دارد یکی از آن‌ها در سمت جنوبی دره در زیر سنگهای آهکی که به صورت غار کوچکی در آمده‌اند از زمین خارج می‌شود . آبده این چشمه زیاد بوده و بصورت نهر بزرگی بررودخانه می‌ریزد از نقاط دیگر این ناحیه آب و گاز از زمین خارج می‌شود ودر برخی از نقاط توام با صداست . آب چشمه دیگر در قسمت شمالی دره از سوراخی در یک سنگ آهکی که به‌طرف رود خانه جلو آمده‌است با فشار و با صدا به خارج می‌جهد و مقدار و فشار آب بعد از هر جهش کا هش می‌یا بد و از نو جهش تکرار می‌شود .

ساری سو ( آب زرد) چشمهٔ معدنی ساری سو در چهار کیلومتری مراغه و در سه کیلومتری شمال غربی آبادی ورجوی در مسیر راه دهستان گاودول از طریق راه آبادی خا نقاه و نزیک پل معروف قری قرار گرفته‌است . قره پالچیق ( سیاه گل) آب معدنی قره پالچیق در دامنه کوه سنجان قرار گرفته‌است این چشمه در فصل تابستان جهت استحمام مورد استفاده اهالی آبادی‌های اطراف و شهر مراغه قرار می‌گیرد طبق تعریف مردم آب‌های این دو چشمه نیز دارای خواص طبی می‌باشند. ایستی بلاغ (چشمه گرم ) این چشمه به طوریکه از اسمش پیداست دارای آب گرم و املاح معدنی می‌باشد و در شرق آبادی چای باغی نزدیک آبادی تازکند علیا قرار گرفته‌است . علاوه بر آب‌های معدنی فوق الذکر در اطراف جاده آسفالته مراغه آذر شهر اثر سازندگی آب‌های معدنی بیکربناته در محل‌های مختلف به چشم می‌خورد. هم چنین در برخی از نقاط چشمه‌های معدنی بیکر بناته کلسیک گاز دار وجود دارد یکی از این چشمه –‌ها را که در دهکده داش کسن است می‌توان یاد برد . در خاتمه لازم به یاد آوری است که از آب دریاچه اورمیه به خصوص گل و لای اطراف دریاچه جهت مداوای امراض پوستی و مخصوصاً درد‌های مفصلی استفاده شایان بدست می‌آید.